Archives pine: Amber maa palapala

Su'esu'eina le Fa'afanua ma le Fa'avaeina o Amber: Mai le La'au Resin i le Ma'a Taua

maa amber

O e su'e e a'oa'o atili e uiga i le mea lilo ma le matagofie e ta'ua o le amber? O lenei maa taua na puʻeina mafaufauga o tagata mo le tele o seneturi, ma i se mafuaaga lelei. Amber e sili atu nai lo na o se teuteuga matagofie; o lo'o i ai se fa'afanua mata'ina ma aʻoga fa'agasologa e fa'aalia ai fegalegaleaiga lavelave i le va o la'au, manu, ma le lalolagi fa'anatura.

Ae o fea e sau ai le amber, ma e faapefea ona faia? Ina ia malamalama i le faʻafanua o le amber, e tatau ona tatou amata muamua i lona amataga e pei o le resin laau.

Pe a faaleagaina laau or fa'ama'i, latou te gaosia le resini e fai ma auala e puipuia ma fa'amalolo ai. O lenei resini e mafai i nisi taimi ona tafe ese mai le laau ma malo i luga o le eleele, ma fausia ai se paluga malo. I le aluga o taimi, o lenei resin e mafai ona faʻasolosolo e ala i se gaioiga e taʻua o le polymerization. I le taimi o le polymerization, e suia le fausaga o vailaʻau o le resin, ma maua ai se mea e sili atu ona umi. O lenei faagasologa e tupu malie, ona o le resin e faʻaalia i le vevela, mamafa, ma isi malosiaga faʻafanua.

E masani ona maua le amber i maa palapala, aemaise lava i nofoaga e maualuga le maualuga o le ola o laau. O nisi o puna sili ona lauiloa o le amber e aofia ai le Baltic region, Dominican Republic, ma le talafatai o Myanmar. E mafai foi ona maua Amber i isi vaega o le lalolagi, e pei o le Amerika Tele ma Kanata, e ui o nei punaoa e le masani ai.

O le faagasologa o le fausiaina o le amber e le o malamalama atoatoa, ma e tele aʻoaʻoga e uiga i le auala na faia ai lenei maʻa matagofie. O le tasi manatu e faapea o le amber e fausia pe a puʻeina le resini i le paʻu o laʻau ma faasolosolo malie ona suia e ala i le faagasologa o le polymerization. O le isi a'oa'oga o lo'o fa'ailoa mai e fa'atupu le amber pe a tafe atu le resini i vai papa'u o vai ma fa'apipi'iina i le palapala, lea e fesoasoani e fa'asao ai le resini ma fa'afaigofie le faiga o le polymerization.

E tusa lava po o le a le faiga tonu o le faʻatulagaina, o le taunuuga o se maʻa matagofie, manino ma se seti tulaga ese o mea faitino. Amber e mama, ae malosi ma tetee i gau. O se ta'ita'i lelei foi o le eletise ma sa fa'aaogaina mo le tele o seneturi i mea teuteu ma isi mea teuteu.

I le faaopoopo atu i lona matagofie ma le aoga aoga, o le amber o se punaoa taua foi mo saienitisi ma tagata suʻesuʻe. Amber e mafai ona aofia ai le tele o ituaiga o meaola, e aofia ai iniseti, laau, ma e oʻo lava i manu laiti. O nei fossil e mafai ona maua ai faʻamatalaga taua i le talaʻaga o le olaga i le lalolagi ma le faʻaleleia o ituaiga eseese.

Amber o se filifiliga lauiloa foi mo le faʻaaogaina i suʻesuʻega faasaienisi ma faʻataʻitaʻiga. O ona uiga tulaga ese e avea ai ma mea e sili ona lelei mo le faʻaaogaina i le tele o faʻaoga, e aofia ai le gaosiga o le insulation ma isi vaega eletise.

I le faaiuga, o le geology ma le faʻavaeina o le amber o se mataupu mataʻina lea e faʻaalia ai faiga faʻalavelave o loʻo galue i le lalolagi masani. Mai lona amataga faatauvaa e pei o resini laau, ua liua le amber i se maa taua e ala i le malosi o le taimi ma le eleele. O lona matagofie, fegalegaleai, ma lona taua faasaienisi ua avea ai o se mea ofoofogia moni lava.